Kilo vermek, sağlıklı ve formda olmak gerek günlük yaşantımızda gerek görsel ve yazılı basında sürekli karşımıza çıkan, güncelliğini ve sürekliliğini koruyan bir konu. Ne yazık ki söz konusu beslenme ve diyet kavramları olduğunda bu işin uzmanı olmayan kişilerin de devreye girmesi nedeniyle bilgi kirliliği oluşmaktadır. Doğru-yanlış diyet önerileri ise insanların kafalarında soru işaretleri bırakmakta, bu da çoğu kişide yanlış uygulamalara bağlı problemlerin oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Peki nedir bu doğru bildiğimiz yanlışlar?
Aç Kalarak ve Öğün Atlayarak Zayıflamak : Zayıflamak için aç kalmak, günü birkaç öğünle geçiştirmek yaygın olarak gerçekleştirilmektedir. Halbuki açlık durumunda, öğün atlandığında vücut yetersiz beslendiği için bu durumu kıtlık olarak algılamakta, tüketilen her besini enerji olarak kullanmak için yağ şeklinde depo etmektedir. Bu da kilo vermeye değil, sanılanın aksine kilo alımına yol açmaktadır.
Protein Diyetleri İle Zayıflamak : Son dönemde yaygın olarak yapılan protein diyetleriyle birlikte gözden kaçırılan pek çok gerçek yapılan çalışmalarla yavaş yavaş su yüzüne çıkmaktadır. Diyetin protein içeriğinin yüksek olması uzun süreli tokluk hissi sağlamakta, proteinli besinlerin sindiriminin daha zor olması nedeniyle metabolizmayı daha fazla çalışmaya zorlamaktadır. Ancak yüksek proteinli diyetlerin uygulanması besin öğesi yetersizliklerine (saç dökülmesi vb.), karaciğer ve böbreklere binen yükün aşırı artması nedeniyle organ yetmezliklerine ve bunun gibi olası uzun dönem sağlık sorunlarına neden olmaktadır.
Düşük Kalorili Diyetlerle Zayıflamak : Bir haftada 7-8 kilo vereceğinizi iddia eden, düşük kalorili diyetlerde ilk etapta zayıflıyor gibi görünseniz de kilo kaybınız su ve kas kaybından ibaret olmaktadır. Uzun süre düşük kalorili diyetlerin uygulanması ile kişilerde metabolik hız yavaşlamakta ve bir süre sonra kilo kaybı durmaktadır. Çünkü düşük kalorili diyetlerle birlikte vücut bu sürece adapte olmakta, yapılacak en küçük kaçamak kilo artışı ile sonuçlanmaktadır. Ayrıca uzun süre uygulanan düşük kalorili diyetler vitamin ve minerallerin eksik alınmasına bağlı kansızlık, tırnak kırılması, saç dökülmesi gibi problemlere yol açmaktadır.
Görsel ve Yazılı Basında Yer Alan Zayıflama Diyetlerini Uygulamak : Söz konusu zayıflamak olduğunda önümüze çıkan her diyet listesini mucize olarak görüyoruz ve diyetin kendimize uygunluğunu sorgulamadan başlayıveriyoruz. Ya aynı diyeti kendimizden 10 yaş büyük ya da 10 yaş küçük biri de yapıyorsa? Ya da bir sporcuyla, masa başı çalışan başka biri? Diyet yalnızca kişiye özeldir. Beslenme alışkanlıklarınız, yaşam tarzınız diyetinizi belirlemektedir. Bunun için tek yapmanız ise diyet uzmanından destek almak olacaktır.
Aç Karnına Limon/Greyfurt Suyu ile Zayıflamak : Aç karnına içilecek limon, greyfurt gibi asitli yiyeceklerin yağ yakıcı ya da kilo verdirici etkileri söz konusu değildir. Fakat, midede asit üretimini artırarak ileriki dönemde oluşabilecek mide rahatsızlıklarına zemin hazırlamaktadır.
Karbonhidratları Tüketmeyerek Zayıflamak (Ekmek ve Pilavı Kesmek) : Karbonhidrat içeren besinler; ekmek, pilav, makarna, kuru baklagiller, sebzeler, meyveler, süt ve türevleridir. Karbonhidratlı besinlerin tüketiminin kesilmesiyle beraber kas ve beynin harcayacağı enerji kaynağı engellenmiş olmaktadır. Bu durum dikkatsizlik, isteksizlik, halsizlik ve yorgunluğa neden olmaktadır. Aynı zamanda tahıl ve tahıllı ürünler B grubu vitaminler açısından zengin oldukları için diyetle yeterli düzeyde alınamadıklarında sinir sistemi rahatsızlıkları, ruhsal sorunlar, depresyon gibi sorunlara yol açmaktadır.
Öğünlerde Karbonhidrat ve Proteini Bir Arada Kullanmayarak Zayıflamak : Kilo vermek, kilo korumak yeterli ve dengeli beslenmekle mümkündür. Bu nedenle tüm besin öğelerinden yararlanmak gerekmektedir. Tek yönlü beslenme vücutta beslenme yetersizliklerine neden olacak, kilo verme sürecini sanıldığının aksine zorlaştıracaktır. Ayrıca süt ve türevleri, sebzeler, kuru baklagiller, ekmek gibi besinler doğal bileşimlerinde karbonhidrat ve proteini birlikte içermektedir. Bu nedenle bu besin öğeleri gerektiği ölçüde birlikte alınmalıdır.
Yağ Tüketmeyerek Zayıflamak : Diyetle beraber tamamen yağsız besin tüketimi, yağda eriyen vitaminlerin (A, D, E ve K) emilimini engellemekte, bu da bu vitaminlerin eksikliğinde oluşacak hastalıklara neden olmaktadır. 1 gramı 9 kalori enerji veren yağ diyette aşırı tüketilmemekle birlikte mutlaka belli ölçülerde kullanılmalıdır.
Sıcak Su ile Zayıflamak : Sıcak su mideyi daha yavaş terk ederek daha uzun süre tokluk hissi sağlamaktadır. Yağ yakıcı özelliği yoktur.
Soda Tüketerek Zayıflamak : Yemeklerden sonra sindirime yardımcı olduğu düşünülerek içilen bir içecektir soda. Hazmı kolaylaştırıcı etkisi olduğu bilinen sodanın zayıflama üzerine herhangi bir etkisi olmamakla birlikte aşırı miktarda tüketimi iştah artışına neden olmaktadır.
Diyet Ürünler / Light Ürünler ile Zayıflamak : Diyet/light ürünlerin enerji miktarının daha az olduğunu biliyoruz. Fakat bu enerji içermedikleri anlamına gelmemektedir. Aynı zamanda pek çok diyet ürünün içerdiği yağ miktarı normal ürünlerle benzerlik göstermektedir. Bu nedenle diyet/light ürünler için sınırsız tüketim düşünülmemeli ve mutlaka etiket okuma alışkanlığı kazanılmalıdır.
Zayıflama İlaçları ile Zayıflamak : Hızla kilo kaybetme arzusu içinde her yolu denemek adına doktor kontrolü dışında kullanılan bu ilaçlar nedeniyle çok ciddi sorunlar baş gösterebilmekte, çok az insan zayıflamak uğruna sağlığıyla oynandığının bilincine varabilmektedir. Yapılan çalışmalar bilinçsiz şekilde kullanılan zayıflama ilaçlarının kişilerde troid, böbrek, karaciğer, bağırsak, mide, kalp ve beyin hastalıklarının oluşumuna işaret etmektedir.
Bitki Çayları ile Zayıflamak : Bitki çaylarının mucize olarak görülüp aşırı tüketilmesi vücut su kaybını arttırmakta, vücudun suyu iyi ve doğru bir şekilde kullanamamasına neden olmaktadır. Bu nedenle günde en fazla 2 fincan tüketilmesi önerilmektedir.
Her insanın fiziksel özellikleri, yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları farklılık göstermektedir. Bu nedenle diyetin kişiye özel olduğunu, sağlığınızın her şeyden daha önce geldiğini unutmayın.
Dyt. Burcu ÖZEN YEŞİL
