Bedeniniz yaşamını sürdürebilmek için depoları tükenmeye başladığında açlık sinyalleri gönderir. Açlık sinyallerinin devam etmesi ile yemek yeme ihtiyacı hisseder ve tükettiğimiz besinleri aç olmamızın da etkisiyle genellikle iştah içinde tüketiriz. Bazen de muhteşem bir ziyafetten sonra bile canımız her an uyarılmaya hazır iştah duygusuyla yemek yemek isteyebilir.
İştah mekanizması bedende beyin de dahil olmak üzere birçok organ ve hormon tarafından kontrol edilir. Beslenme tarzımızda yapacağımız ufak değişiklikler ile iştahımıza söz geçirmek ise mümkündür.
Az ve Sık Beslenmek: Az ve sık beslenerek porsiyon kontrolü gerçekleştirilebilmektedir. Bu durum bir sonraki öğün aşırı besin alımının önüne geçerek iştahımızı kontrol altına almamızı sağlamaktadır.
Zamanında Öğün Yapmak: Öğün atlamak; iştahın en kolay devreye girdiği, en sevdiği davranışlardan biridir. Çünkü öğün atlandığında uzun süre aç kalınmasıyla birlikte düşen kan şekerine bağlı olarak iştah mekanizması devreye girmektedir. İştahınızı kontrol altına almak için öğün saatlerinizin arasını 2-2,5 saat olacak şekilde ayarlamalı ve gün içerisinde 4 saatten uzun süre aç kalmamalısınız.
Yavaş Yemek Hızlı yemek iştahın tetiklenmesine yol açar. Çünkü tokluk sinyalleri beyine 20.dakikadan sonra ulaşmaya başlar. Sofradan hızlı yemek yiyerek kalkmanız iştahınızın bir süre sonra sinsice kabarmasına yol açacaktır. Bunun önüne geçmek için yemeklerinizi yavaş ve iyice çiğneyerek tüketin.
Posa Tüketimine Dikkat Etmek Posadan zengin bir beslenme tarzı hem tokluk sürenizi uzatır hem de kan şekerinde dalgalanmaların oluşmasını engeller. Bu nedenle kurubaklagil, sebze ve meyve, tam tahıl ürünleri gibi posadan zengin besinleri öğünlerde tüketmeye özen göstermelisiniz.
İştahınızı bastırmak için basit hilelerden yararlanabilirsiniz. İşte en etkili ve basit hileler;
1) Öğün öncesi su içmek, iştahınızın azalmasına yol açar. Bunun nedeni, suyun midede yarattığı basınç nedeni ile tokluk hissi yaratmasıdır. Eğer öğünlerde iştahınızı durduramıyorsanız öğün öncesinde 1 su bardağı su içmeyi deneyebilirsiniz.
2) Ana öğünlerinize 1 kase çorba ile başlayın. Çorba sıvı içeriği nedeni ile mide kapasitenizi doldurarak baskı oluşturacak ve iştahınızı dengelemenize yardımcı olacaktır.
3) Gün boyunca salatalarınıza katacağınız sirke asidik yapısı nedeni ile iştahınızı azaltmada etkili olur. Acıktığınızda 1 kâse salatanın üzerine yağ koymadan 1 tatlı kaşığı sirke ekleyerek, hem sağlıklı, hem de düşük kalorili bir öğünle iştahınızı baskılayabilirsiniz.
4) İştahınız özellikle tatlılar için devreye girmiş durumda ise bazı pratik alternatiflere başvurmakta fayda var:
- 1 su bardağı çilek ya da 1 küçük boy muzu, 1 su bardağı light sütle birlikte blender yardımıyla karıştırarak birkaç buz takviyesiyle doğal bir çilekli ya da muzlu milkshake elde edebilirsiniz.
- 3 limon, 5-6 yaprak taze nane ve fesleğeni bir araya getirerek şeker eklemeden mayhoş bir limonata elde edebilirsiniz. ( Biraz tat arttırmak için bitkisel tatlandırıcıların granül formuna başvurabilirsiniz.
- 1 küçük boy elmayı rendeleyerek kısık ateşte 10-15 dakika pişirerek tarçın ilavesiyle tüketebilirsiniz. Soymuş olduğunuz elma kabuklarını ise tarçın ve ince kıyılmış ceviz içiyle fırında 15-20 dakika 180°C’de pişirerek nefis bir tat elde edebilirsiniz.
Bunların yanı sıra günlük beslenmenize ekleyeceğiniz bazı besinlerin iştahımızı dengelemeye yardımcı olduğu bilinmektedir. Bu besinler;
Yumurta: Anne sütünden sonra örnek protein olarak adlandırılan yumurta bu özelliğiyle tokluk süresini uzatarak iştahınıza söz geçirmenizde size yardımcı olur. Kahvaltılarınıza ekleyeceğiniz bir yumurta ile iştahınıza karşı bir adım önde güne başlayabilirsiniz.
Muz: İçerdiği triptofan isimli protein yapıtaşı ile iştahı bastırma özelliğine sahiptir. İştahınız açıldığında 1 adet muz yiyerek, yüksek kalorili ve kalitesiz yiyeceklerden kendinizi uzak tutabilirsiniz.
Peynir: Karnınız tok olduğu halde canınız bir şeyler yemek istiyorsa peynirli bir salata en sağlıklı ve iştahınızı bastıracak seçimlerden biri olacaktır.
Fındık, Badem, Ceviz: Vücutta kan şekeri dengesinin sağlanmasında önemli rolü olan kromdan zengin bu kuruyemişler aynı zamanda yağ içerikleri nedeniyle de iştahı bastırır. 10–15 fındık veya 2–3 tam ceviz ile iştahınıza dur diyebilirsiniz.
Bezelye: İçeriğinde yer alan aktif öğelerin seratonin salgılanmasına sebep olduğu bilinir. Seratonin iştahı bastıran bir hormondur. Aynı zamanda kişinin kendini rahat ve mutlu hissetmesini sağlar. İştahınız kontrolsüzce yükseldiğinde bir yemek kaşığı haşlanmış bezelye yiyerek onu kandırabilirsiniz.
Dyt. Burcu ÖZEN YEŞİL